Midden route over de Gotthardpas

Wandelroute naar Rome door Duitsland en Zwitserland langs de E1

De Middenroute naar Rome volgt voor een belangrijk deel de Europese wandelweg E1 door het Zwarte Woud en over de Gotthardpas. In Toscane gaat hij over op de Apennijnen om met de Franciscusweg via Assisi Rome te bereiken. Voor de doortocht over de Apennijnen is ervaring met wandelen in het hooggebergte een absolute vereiste. Wil je dit traject vermijden dan kun je op verschillende plaatsen overgaan op de Via Francigena en meer zuidelijk opstappen op de Franciscusweg.

Introductie
Route
Kaarten
Deeltrajecten
Beschrijving aanloop en verbindingsroutes
Verdere informatie

Middenroute © OpenStreetMap contributors

Vóór je je op weg begeeft lees onze disclaimer over het gebruik van de gegevens op de route pagina’s!

Leden van pelgrimswegen naar Rome kunnen een pdf aanvragen met de pagina’s, die de route behandelen voor off-line gebruik.

Introductie

Hunsrück steig

De Middenroute naar Rome volgt voor een belangrijk deel de Europese wandelweg E1. In Toscane gaat hij over op de Franciscusweg om door Umbria uiteindelijk Rome te bereiken. Voor de doortocht over de Apennijnen is ervaring met wandelen in het hooggebergte een vereiste.

De laatste jaren gingen een aantal pelgrims langs de Eifelsteig, die langs een mooie weg de drukte van het Roergebied omzeilt. De Eifelsteig kan goed bereikt worden vanaf het Pieterpad. Vanaf Aken loopt de Eifelsteig door de Eifel naar Trier, eens de grootste stad van het noordelijke deel van het Romeinse Rijk. Vanaf Trier gaat het via de Saar-Hunsrück steig en Pfalzer Jakobsweg naar Speyer. Een mooi alternatief over regionale wandelpaden door de Noord-Vogezen is een honderdtal kilometer korter dan de hoofdroute over de Pfalzer Jacobsweg. Beide varianten komen terug samen op het Europese langeafstands-pad E1. De E1 loopt in het Zwarte Woud over de Westweg, een langeafstandswandelpad dat meer dan honderd jaar geleden werd aangelegd. In Titisee bij de Feldberg gaat de E1 over een Jacobspad oostwaarts naar Konstanz. Hier kun je doorlopen naar de oostelijke route die de Alpen oversteekt op de Reschenpas.

Het Zwitserse deel van de route start bij de Bodensee langs het beroemde klooster van Einsiedeln naar het Vierwoudsteden meer, langs de Rütliwiese en dan via een beroemde historische Alpenroute. De Gotthardpas is 300 m lager dan de Grote St Bernhardpas. Als er sneeuw ligt, kan een deel van de weg met het openbaar vervoer worden gedaan.

Je komt Italië binnen langs het meer van Lugano waar je het veer bij Morcote neemt. Daar volg je de rivier Ticino tot Pavia waar je kunt aansluiten op de Via Francigena. De middenroute volgt daar de Via degli Abati die meteen de heuvels ingaat voor een eerste flinke kennismaking met de Apennijnen. Op de Passo della Cisa moet je beslissen om ofwel richting Assisi te lopen langs de Grande Escursione Appenninica (Afgekort: GEA) of naar Pontremoli af te dalen waar je  kunt overgaan op de Via Francigena. Je kunt dan verder in de buurt van Lucca nog op lagere hoogte doorsteken naar de Franciscusweg die langs Assisi gaat.  De GEA, onderdeel van de E1,  is naar Italiaanse normen goed aangegeven. Je klimt op en af in het eerste gedeelte tot boven de tweeduizend meter. De weg loopt over de kam van de Apennijnen op de grens van de regio’s Emilia-Romagna en Toscane. Voorbij de Passo della Futa blijft de weg op de kam beneden de vijftienhonderd meter. De GEA is technisch gesproken niet uitgesproken moeilijk maar vereist wel de nodige ervaring met wandelen in de bergen. Je wordt beloond met prachtige vergezichten en je ontloopt grotere stedelijke agglomeraties zoals Siena, Bologna en Florence. De GEA sluit even voor het belangrijke klooster La Verna aan op de Sint Franciscusweg die je naar Rome brengt.

De midde route van Nijmegen naar Rome is ongeveer 2300 km lang. De tocht langs de Eifelsteig door het Zwarte Woud over de Gotthard en langs de GEA is qua landschap erg mooi. Je komt langs een aantal interessante steden: Aken, Trier, Speyer, Konstanz, fraaie kerken en bijzondere kloosters, zoals dat van Einsiedeln. In Italië kun je kiezen tussen twee routes met veel historisch belang: de Via Francigena of de Franciscusweg.

De route zoals hier weergegeven heeft relatief veel hoogteverschillen. Hij vereist geen uitzonderlijke maar wel een goede fysieke conditie. Het is hoe dan ook aan te raden je voor te bereiden op een tocht in het middelgebergte voor je eraan begint. Alternatieven met minder hoogteverschil zijn er voldoende door op andere routes of varianten over te stappen. Buiten het wandelseizoen van half juni tot eind september is het gewoonlijk niet mogelijk over de Gotthardpas en langs het noordelijk deel van de GEA-route te lopen. In die periode doe je er goed aan je overnachtingen en het inslaan van proviand op voorhand te plannen.

De Eifelsteig, Hunsrück, de Westweg door het Zwarte Woud en de route door Zwitserserland zijn goed bewegwijzerd. Voor delen van de E1, de Via degli Abati, de GEA en de Franciscaanse route kun je het best gebruik maken van een gids met kaarten op schaal 1:25000 of een GPS-spoor. Op de GEA moet je er bovendien rekening mee houden dat je regelmatig op een dagafstand of meer van de bewoonde wereld verwijderd bent.

Route

Routetabel

(*) De totale afstand met de afkorting Trier – Zwartewoud is 120 km korter.

Kaarten

© OpenStreetMap contributors

Door te klikken op de Umap kaart kun je inzoomen op de route en bekijken waar deze route ligt ten opzichte van andere routes. Let wel: de GPS-tracks die hiervoor zijn gebruikt zijn indicatief en de actuele route kan lokaal verschillen vertonen.

Metrolijn midden route

De ‘metrokaart’ van de midden route geeft een schematisch overzicht van de aanloop- en verbindingsroutes.

Deeltrajecten

Pieterpad met verbinding naar Aken
Eifelsteig van Aken naar Trier
Saar-Hunsrück Steig
De Phalzer Jacobsweg naar Speyer
Variant door de Noord Vogezen naar het Zwarte woud
Langs de E1 door het Zwarte Woud tot aan het Bodenmeer
E1 door Zwitserland over de St Gotthardpas
E1 tot Pavia
Via degli Abati tot aan Passo della Cisa
GEA tot aan de Franciscusweg
Franciscusweg (Oostelijke route)

Beschrijving aanloop en verbindingsroutes

De metrokaart van de midden route geeft een overzicht van de plaatsen waar je verbinding kunt maken met andere wegen, op deze kaart kun je ook door linken naar de Lange Afstands Wandelpaden in Nederland (LAW) en in België (GR).

Raadpleeg de pagina aanlopen langs pelgrimswegen in de Lage Landen om het Pieterpad te bereiken.

Als je uit Oost Nederland vertrekt, heb je de keuze om de aanloop langs de E8 te nemen zoals beschreven op de oostelijke route, in plaats van het Pieterpad of een combinatie van beide routes.

Als je uit het westen komt is het het eenvoudigste om via de Pelgrimswegen of de GR5 naar Maastricht te lopen en daar via het Krijtlandpad naar Aken.

Loop je door in Maastricht op de GR5 dan kun je nog in Trier op de Midden route komen. Meer informatie over de GR5 vind je op de pagina aanlopen langs de GR5.

Vanaf Trier gaat de midden route zijn eigen weg en kun je pas in de buurt van de grens met Zwitserland vrij eenvoudig op de andere routes overgaan.  Vanaf Pavia in de Po vlakte heb je de mogelijkheid op de Via Francigena over te gaan, deze trajecten worden beschreven op de pagina’s van de Via Francigena. Op de Passo della Futa kruis je de Oostelijke route, op dit punt heb je het moeilijkste deel van de GEA al achter de rug. De beschrijving van het deeltraject over de Franciscusweg vind je hier.

Verdere informatie

Informanten

Raadpleeg onze pagina pelgrims-voor-pelgrims voor leden die in je eigen streek persoonlijk hun ervaring over deze route met je willen delen.

Websites

Etappes E1 met GPS gegevens vind je op: e1.hiking-europe.eu/e1

Informatie over de Duitse wandelwegen vind je op www.fernwege.de

Informatie over de Zwitserse wandelwegen vind je op www.schweizmobil.ch/de/wanderland.html

Informatie over de Italiaanse natuurparken vind je op www.parks.it

Voor informatie over de Franciscusweg raadpleeg onze pagina voor de oostelijke route.

Voor de Fietsers

Van de drie hoofdroutes voor wandelaars is de midden route degene die zich het minst leent om een variant als fietser uit te werken. Wil je toch delen per fiets afleggen kun je tot de Alpen langs de Rhein radweg of EuroVelo 15. In Zwitserland benadert de route van Benjaminse het best de midden route en geeft de site www.schweizmobil.ch meer nuttige informatie over fietsroutes. In Noord-Toscane kan je vanuit Aulla langs de Serchio rivier door de  Garfagnana naar Lucca rijden, zo vermijd je de hogere gebieden en de drukte van Po-vlakte en het kustgebied. Op de Passo della Futta kan je overgaan op de Reitsma fietsroute. Voor andere fietsmogelijkheden bekijk je de pagina fietsroutes.