Toelichting op de lezingen en de workshops:

Tijdens de dag zijn er twee algemene lezingen en drie rondes met workshops. Klik op hun namen voor meer informatie over de sprekers Marcel Worms en Ineke Albers.

Hieronder is het overzicht van sprekers in de drie workshoprondes. Door op de naam te klikken kom je bij de toelichting op de inhoud.

Sprekers en workshopleiders:

Marcel Worms: Wandelen met Bach

In november 1705 begint de twintigjare Johann Sebastiaan Bach aan een 400 kilometer lange wandeling van Arnstadt, waar hij als organist en componist werkzaam is, naar het noordelijker Lübeck. Daar wil hij zijn idool Dietrich Buxtehude opzoeken, een oudere collega met een grote reputatie in heel Duitsland. Wat bezielde Bach om zo’n lange en niet ongevaarlijke wandeling te ondernemen? Hoe verliep die tocht en wat waren de gevolgen? Pianist Marcel Worms vertelt over deze en andere lange afstands- wandelingen die Bach maakte en gaat na hoe die wandellust is te horen in Bachs muziek. Hij illustreert zijn verhaal met een live-uitvoering van muziek van Buxtehude en (uiteraard) Bach.

Ineke Albers – Bewegen is een zegen voor de geest

Lopen, hetzij wandelen, hetzij rennen, is voor de mens niet zomaar een beweging om van de ene plaats naar de andere te geraken. Lopen lijkt intrinsieke kwaliteiten te bezitten, die veel verder gaan dan de mogelijkheid zich te verplaatsen. Of ze zichzelf nu beschouwen als een pelgrim op weg met een spirituele queeste, als langeafstandswandelaar die onderweg tot filosofische bespiegelingen komt, of als een hardloper die werkt aan zijn fysieke en psychische gezondheid, allen uiten ze zich in bewoordingen die de spirituele effecten van het lopen bezingen in religieuze metaforen. Waarom dat zo is, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek naar processen in de hersenen die de loopbeweging begeleiden.

In mijn lezing zal ik de aard van deze processen bespreken, na een inleiding over de verhouding tussen lichaam en geest en enkele voorbeelden van de rol die het (langdurig) lopen nog steeds speelt in enkele religies.

Peter Molog – Via Islandica, een nieuwe fietsroute naar Rome

In de jaren 1152 tot 1155 maakt de IJslandse abt Nicolas van Munkathvera een pelgrimstocht naar Jerusalem via Rome. Van deze reis is een uitgebreid verslag gemaakt, Leiðarvísir og borgarskipan (Wegwijzer en lijst van steden) In een tussenzin staat: “Maar je kunt de pelgrimstocht ook beginnen in Deventer.”

Op basis van de tekst van Nicolas van Munkathvera maakte Peter Molog een nieuwe fietsroute naar Rome. De route begint aan de oever van de IJssel in Deventer en volgt vanaf Lobith de Rijn tot aan Basel. Van Basel gaat het door Midden-Zwitserland naar het Meer van Geneve, waar de route aansluit op het tracé van de Via Francigena. In de lezing wordt duidelijk gemaakt waarom een IJslander zijn pelgrimstocht in Deventer kon beginnen. En er wordt een indruk gegeven van de route met kaarten, hoogteprofielen en foto’s.

Sander van der Zee: Pelgrim: van tocht naar boek

In 2022 liep Sander van der Zee van Dordrecht naar Rome. Over zijn ervaringen en het waarom van zijn pelgrimstocht schreef hij het boek Pelgrim dat in 2024 is verschenen. In de workshop neemt Sander je mee op zijn pelgrimstocht naar Rome én op zijn zoektocht bij het schrijven van het boek. Hij vertelt hoe hij met zijn aantekeningen, herinneringen en gedachten zijn verhaal schreef. Dat het verhaal opeens een boek bleek. En hoe zijn boek uiteindelijk in de boekhandel terecht is gekomen. Een workshop over de reis van wandeltocht naar een boek.

Debby Kortekaas – Planten én wat je ermee kunt doen langs het pelgrimspad.

Tijdens de workshop gaan we in op de planten die je onderweg naar Rome kunt tegenkomen. Ik begin met een korte introductie over de rol die planten speelden in het leven van de oude Romeinen. Zij gebruikten kruiden niet alleen voor voedsel en medicinale doeleinden, maar ook voor rituelen en schoonheidsproducten. Vervolgens ontdekken we samen welke planten je als pelgrim kunt herkennen langs het pad, zoals rozemarijn, salie en wilde venkel. We bespreken hun culinaire toepassingen, bijvoorbeeld in traditionele Italiaanse gerechten, en hoe ze gebruikt kunnen worden om kwaaltjes zoals muggenbeten of schaafwondjes te verlichten.

Noëlle Sant – Wandelervaringen op de Sultans Trail en de Sufi Trail (Door de Balkan en Turkije)

Noëlle Sant, pelgrim, vertelt over haar ervaringen op beide trails. In 2022 en 2023 heeft zij de Sufitrail gelopen en in 2024 is zij begonnen met het eerste deel van de Sultanstrail (Wenen-Boedapest) . Twee lange afstandsroutes (2500 en 800 km) met ieder hun eigen accenten en dynamiek. Aan de hand van foto’s, kaarten, en verhalen neemt ze je mee op pad.

Erica Visman: Thuiskomen

Thuiskomen en wat nu? In deze workshop gaan we gezamenlijk bezig.
Opeens is er dan een eind aan die lange tocht en wat nu? Wat heb je precies meegemaakt en hoe kun je je ervaringen meenemen in je leven thuis. We staan stil bij de eigen ervaringen en hoe we ermee omgaan.

Peter Schoofs en Luuk Weerts: Naar Rome volgens Petrus en Lucas

Oom Peter en neef Luuk volgden het pad naar Rome, maar wel op een totaal verschillende manier:

Peter volgde de Via Francigena vanuit Maastricht, Luuk deed maar wat vanaf de Antiloopstraat in Nijmegen. Luuk vertrok op een warme junidag in coronatijd en Peter verliet de natte vaderlandse grond in februari 2023 Peter weet al geruime tijd waar Abraham de mosterd haalt, Luuk is nog wat nat achter de oren. Een beetje dan.. De bepakking was anders, de motivatie was anders, de route was anders, maar de wens was hetzelfde: lopen naar Rome. Beide paden werden gekleurd door mooie ontmoetingen, schitterende landschappen, een gezonde eetlust en onvergetelijke ervaringen. Vooruit, en wijn. Schuif gezellig aan bij deze familieborrel en beleef hun routes mee!

Pieter Quelle en Ruud Verkerke – Franciscaanse voetreis

De Franciscaanse voetreis is een pelgrimsroute van 574 km die van Florence via Assisi naar Rome loopt. De route loopt grotendeels door de Apennijnen en gaat langs eeuwenoude stadjes en vele kloosters waar Franciscus van Assisi (1181 – 1226) ooit verbleef. Velen noemen deze voettocht de mooiste in Italië, vooral omdat er zoveel afwisseling is tussen de overweldigende natuur en de rijke Italiaanse cultuur. Soms kom je geen sterveling tegen en ben je helemaal op jezelf aangewezen. Een goede gids met topografische routekaarten van 1: 25.000 en nauwkeurige gps-tracks loodst iedereen door de moeilijkste omstandigheden. Nieuwsgierig of heb je nog specifieke vragen? Volg dan deze lezing. “Prachtige foto’s” (Waardering eerdere workshopdeelnemers)

Titia Meuwese – Kies een ander pad door Italië

Als je de pas naar Italië over bent, dan is de weg naar Rome pas voor de helft afgelegd. Op de website van de Vereniging worden voor het stuk door Italië voornamelijk twee routes beschreven: de Via Francigena en de Oostelijke route. Maar er zijn veel alternatieven richting Rome: langs de kust, hoger door de bergen, langs een weg van een heilige. En er zijn veel andere interessante routes in Italië, die je kunt lopen als je nog een keer terug wilt naar dat mooie wandelland. Ik bespreek een aantal routes die ik zelf heb gelopen en geef tips voor het vinden en beoordelen van andere routes. Cammino di San Colombano, Via della Costa, de G.E.A., Via Matildica del Volto Santo zijn vier voorbeelden van de talloze routes waaruit je kunt kiezen.

Johan Blom: Navigatie

Johan Blom laat zien hoe je met een smartphone kunt navigeren, bestaande routes kunt downloaden of zelf je routes kunt plannen. Dit allemaal met gratis kaarten, en zonder gebruik te hoeven maken van mobiel internet. Het is een enthousiasmerende inleiding gericht op de tourfietser en wandelaar, met veel praktische tips en voorbeelden.

Er wordt een vergelijk gemaakt met een regulier GPS-toestel (Garmin, Mio, e.d.) zodat je een weloverwogen keuze kunt maken mocht je nog twijfelen. De populaire navigatie-apps zoals Komoot, Maps.me,MapOut,  Pocket Earth en OsmAnd passeren de revue waarbij de voor- en nadelen worden besproken. Ook komt stroomvoorziening en stuurbevestiging aan bod.

Luc De Keersmaecker – Wandelen (met ezel) en fietsen op de Via Francigena

Aan de hand van een Powerpoint-presentatie met vele foto’s vertelt Luc De Keersmaecker hoe hij tijdens de zomers van 2020 en 2021 de Via Francigena, de middeleeuwse pelgrimsweg van Canterbury naar Rome, aflegde. Hij schetst kort de geschiedenis van de route en van interessante plekken onderweg, geeft praktische tips en toeristische informatie en roept met talrijke anekdotes de sfeer op van zo’n pelgrimstocht. Vooral het gedeelte in Noord-Frankrijk dat hij met ezel Nelson als bagagedrager aflegde, maakte de reis bijzonder. Hij schreef er een boek over : ‘De Tour de France van Nelson’