De kunst van het pelgrimeren deel 1

Hoe wordt een wandeling een bezinningstocht? 

Wat is pelgrimeren? Dit is niet mijn eerste pelgrimage en ik heb gemerkt dat ‘pelgrimeren’ een moeilijk te vatten begrip is. Iedereen heeft er eigen gedachten bij. Of iemand nu een pelgrim is of niet, wie zal het zeggen? Wanneer wordt ‘wandelen’ ook ‘zingeving zoeken’, of zelfs ‘pelgrimeren’? 

Zelf heb ik ettelijke ‘pelgrimstochten’ gemaakt al geef ik de voorkeur aan de term ‘zingevingstochten’. Ik merkte dat, wat ooit begon als wandeling, uiteindelijk een heel eigen lading kreeg. In het ritme van het wekenlange ‘gaan’, begon ik met mijzelf te praten, kwamen thema’s herhaaldelijk terug, en, uiteindelijk in het contact en gesprek met anderen onderweg, werd de wandeling een bezinningstocht. De Fransen hebben daarvoor een toepasselijk gezegde: ‘Je vertrekt als wandelaar en komt als pelgrim aan’.  Pelgrimeren heeft in zich dat je naar een einddoel, een graf, een reliek reist. Voor de meeste mensen is dat soort pelgrimeren echter niet meer van deze tijd. Zij zoeken het meer in het ‘onderweg zijn’, in het spoor dat je loopt of fietst. Pelgrimeren naar een plek is ‘uit’, een zingevingstocht, het onderweg zijn, is daarvoor in de plaats gekomen. Maar, wat is een zingevingstocht, hoe doe je dat, of wat zijn de kenmerken daarvan? Voor mij betekent pelgrimeren, een ‘retraite’ zoals dat vroeger gebeurde in kloosters. Een retraite kan je ook omschrijven als een ‘ontdekkingsreis’ in geloof, in denken, in voelen. Tegenwoordig zou je dat een tijdelijk je terugtrekken uit de wereld noemen. Dat doe je ook in een wandeling. Je bevrijdt jezelf van ‘het dagelijks juk’ en schept ruimte om op een ontdekkingsreis te gaan naar wat in het binnenste leeft door er op uit te trekken. In plaats dat het ritme van de kloostergebeden gevolgd wordt, loop ik nu in het ritme van mijn eigen stappen en overdenk, overpeins, expliciteer. 

Er zijn wat tips om een zingevingstocht tot een succes te maken: 

Ga alleen, juist door alleen te gaan, ontmoet je anderen op je weg. Door met twee (of meer) te gaan, ben je al snel opgesloten in dat gezelschap en blijven spannende of inspirerende ontmoetingen met ‘wildvreemden’ uit. 

Neem afstand van thuis, neem geen tablet, liefst ook geen telefoon mee. Luister niet naar podcasts noch muziek. Lees en antwoord je mail of appjes niet, pleeg geen telefoontjes met thuis (of je werk), wees louter en alleen met jezelf onderweg. 

Het is geen fysieke uitdaging, maak er geen prestatietocht van maar kies afstanden en omgevingen die bij je passen. Niet te veel kilometers, niet te weinig. Houd het voor jezelf leuk. Zorg goed voor jezelf, eet en drink genoeg. Vertroetel en verzorg je voeten die je de hele weg zullen dragen. 

Maak je ontvankelijk, schep een omgeving waarin de nieuwe, andere geluiden en indrukken ook bij je binnen kunnen komen.  Dat doe je door je omgeving in te richten (geen headset/ telefoon/ muziek), maar ook door de geestelijke gesteldheid: Neem de rust, neem tijd om te bezinnen. Het beste is dat je dan ook ‘structuur’ in je dagen brengt waarin bezinnende momenten een vaste plek krijgen. 

Kies een route die je langs rustige, stille en voor jouw zingevingsplekken voert: kerken, kunst, natuurschoon. Het is maar waar je hart ligt. 

Geef het toeval een kans, houdt niet vast aan de planning als het onverwachte zich aandient.

Vincent Oomen