Pelgrim-in-de-trein: Ervaringen met het Deutschland Ticket

Door stevige problemen met mijn knieën (zie OMNES nr. 27) zitten lange en zware wandeltochten er niet meer in. Af en toe een wandeling gaat vaak nog wel, maar niet te lang en niet te vaak en met heel bescheiden rugzak. Maar goed, je kunt niet thuis op de bank blijven zitten, we willen wel op pad, dus het moet anders.

Dus zijn we gaan experimenteren – rustig proberen en de lat niet hoog leggen. We hebben gekeken naar verschillende opties – busreizen; Interrail voor senioren (in 1978 reisde ik als student op een Interrail kaart door Europa); geheel verzorgde reizen-met-vervoer; autorijden, maar dat gaat ook moeilijk met die knieën. Uiteindelijk kwamen we uit bij het Deutschland Ticket van de Deutsche Bahn als experiment.

Te mooi om waar te zijn

De eerste informatie die we kregen leek te mooi om waar te zijn: voor 49 euro een maand door heel Duitsland reizen met alle openbaar vervoer (trein, bus, metro, tram) – met uitzondering van de hogesnelheidstreinen ICE, de meeste lange afstand-IC’s, Flixbussen en vergelijkbare commerciële vervoerders en de meeste toeristische attracties zoals stoomtreinen of tandradbanen. Je eerste reactie is dat je iets over het hoofd ziet, bijv. dat bepaalde regio’s niet meedoen (in Duitsland wordt openbaar vervoer sterk gedreven door de verschillende Bundesländer), of dat er tijdsbeperking zijn (zoals de daluren bij de NS), of dat er vakantieperiodes zijn uitgesloten, of dat je een abonnement van een jaar moet nemen op dat Ticket. Maar dat bleek niet het geval; het bleek zo mooi als het op het eerste gezicht leek. Ingegeven door het succes in de zomer van 2022 van het “Neun Euro Ticket”, (een eenmalige actie van de politiek om openbaar vervoer te promoten) is er sinds 1 mei 2023 het Deutschland Ticket.

Een groot succes, want sinds die datum zijn er ongeveer 14 miljoen abonnementen afgesloten. Het is inderdaad een abonnement, ingaande per eerste van de maand, voor in principe een jaar, maar je kunt per maand opzeggen, dus minimale duur is maar één kalendermaand – als je je abonnement op tijd opzegt voor 10-de van de lopende maand.

QR-code is treinkaartje

Het afsluiten van het abonnement bleek uiteindelijk simpel: download de DB Navigator app (vergelijkbaar met de NS app), maak een account aan (emailadres en eigen password) en sluit het abonnement af voor het Deutschland Ticket, te betalen door het accepteren van een incasso-opdracht bij je Nederlandse bank voor een afschrijving per eerste van de maand. Je ontvangt per omgaande een e-ticket in de vorm van een QR code voor op je smartphone en dat is je treinkaartje, geldig vanaf de eerste dag van de volgende maand. (Het Deutschland Ticket kun je ook via regionale OV aanbieders in de verschillende Bundesländer aanvragen, met bijvoorbeeld speciale acties voor de eigen studenten, maar DB is het simpelste). Het abonnement beëindigen of je account-gegevens aanpassen kan via het abonnementen-portal van de DB door in te loggen bij je account op de DB-website; of via de app op je telefoon. Met de DB Navigator-app kun je ook alle reizen per openbaar vervoer door Duitsland plannen (trein, bus, tram, metro) en bij de instellingen kun je aangeven welk type vervoer meegenomen kan worden bij het plannen (en dan níet de ICE en IC activeren – dat leidt tot hoge extra kosten!).

Stukje Jacobsweg

Gewapend met het Deutschland Ticket konden we gaan reizen. Het plan was simpel: vanaf Venlo eerst voor een paar dagen naar Heidelberg, daarna een paar dagen naar München, kort bezoek aan Berchtesgaden, daarna Garmisch-Partenkirchen, Füssen (met Neuschwanstein), Tübingen en tenslotte Maulbronn (“Unesco Werelderfgoed – het grootste romaanse kloostercomplex ten noorden van de Alpen”) en via Koblenz weer naar Venlo. Vanuit München hebben we ook nog een deel gedaan van de “Münchener Jacobs Weg” (die van München in elf etappes naar de Bodensee loopt en vandaar door naar Le-Puy-en-Velay). Lang lopen gaat niet, maar met de regionale bussen hebben we een aantal highlights langs die Jacobsroute bezocht: Schäftlarn, Starnberg, Andechs, Wessobrunn (met veel rococo, zoals te verwachten in dat deel van Duitsland).  We hebben er nog niet in detail naar gekeken, maar het zou mogelijk moeten zijn om op vergelijkbare wijze een deel van “onze” Oostelijke route (Rothenburg ob der Tauber – Augsburg – Füssen) te gaan “bereizen”: per trein, bus en af en toe een stukje lopen. Voor ons misschien iets voor volgend jaar.

Regelmatig overstappen

De ervaringen met het vervoer waren in het algemeen goed. Het is verrassend tot welke stadjes, dorpen en sites je kunt komen met trein en bus en soms af een toe een stukje te voet. Zoals gezegd, de hogesnelheids-ICE’s zitten niet in het pakket en de “gewone” IC’s ook niet, met wat uitzonderingen in een paar Bundesländer. Afhankelijk van waar je naar toe wilt, betekent dat wel regelmatig overstappen, maar de RE treinen (Regional Express) rijden ook vaak grote stukken, bijvoorbeeld van Koblenz naar Mönchen­gladbach. Het regelmatig overstappen, in combinatie met het vele onderhoud aan het spoornetwerk en het feit dat IC’s en grote goederentreinen voorrang krijgen bij vertragingen, kan wel betekenen dat je af en toe aansluitingen mist. Daardoor werd het on-the-fly aanpassen van de route via de DB Navigator-app bijna een sport op zich. Een paar keer hadden we een drukke trein (met 14 miljoen nieuwe abonnementhouders geen verrassing) maar dat waren uitzonderingen. Busdiensten waren nooit echt vol. Ander praktisch punt voor treinreizen: zorg voor niet te grote rugzakken, maar in ieder geval wel smal en geen opgetuigde kerstboom.

Handige links:
Deutsche Bahn Navigator app
Abonnementen portal op de DB website
Deutschland Ticket info
Münchener Jacobs Weg – optie 1
Münchener Jacobs Weg – optie 2